Η Οντολογία Μεθόδων NeDiMAH (NeDiMAH Methods Ontology – NeMO) αποτελεί ένα ολοκληρωμένο οντολογικό μοντέλο της ερευνητικής πρακτικής στις Τέχνες και τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες που ανέπτυξε η Μονάδα Ψηφιακής Επιμέλειας μέσα στο πλαίσιο του Ερευνητικού Δικτύου NeDiMAH.

Το NeMO είναι μια οντολογία συμβατή με το CIDOC CRM, η οποία θέτει με άμεσο τρόπο το ζήτημα της αλληλεπίδρασης μεταξύ παραγόντων που εμπλέκονται στην ερευνητική διαδικασία όπως το δρον υποκείμενο (υποκείμενα και σκοποί), οι διαδικασίες (δραστηριότητες και μέθοδοι) και οι πόροι (πληροφοριακοί πόροι, εργαλεία, έννοιες). Στηρίζεται στα αποτελέσματα εκτεταμένων εμπειρικών ερευνών και μοντελοποίησης των ερευνητικών πρακτικών που ανέλαβε η Μονάδα Ψηφιακής Επιμέλειας στο πλαίσιο των έργων DARIAH, EHRI και Europeana Cloud.

Το NeMO ενσωματώνει προϋπάρχουσες σχετικές ταξινομίες ερευνητικών μεθόδων και εργαλείων όπως είναι το TaDIRAH, το arts-humanities.net, οι Oxfordtaxonomies of ICT methods, το DHCommons, το CCC-IULA-UPF και το DiRT, μέσα από κατάλληλες αντιστοιχίσεις των εννοιών που έχουν οριστεί στις εν λόγω ταξινομίες με τον σημασιολογικό κορμό των εννοιών του NeMO. Κατά αυτόν τον τρόπο καθίσταται δυνατή η τεκμηρίωση των ερευνητικών πρακτικών κάτω από διαφορετικά πρίσματα και με τη χρήση διαφορετικών λεξιλογίων.

Το αποτέλεσμα του έργου αυτού περιλαμβάνει την οντολογία, η οποία έχει παραδοθεί τόσο σε έντυπη όσο και σε αναγνώσιμη από μηχανή μορφή και μία διαδικτυακή υπηρεσία που περιλαμβάνει βάση δεδομένων με τον ορισμό της οντολογίας και την απαραίτητη λειτουργικότητα για την υποστήριξη της πρόσβασης στην οντολογία αλλά και της εξέλιξής της.

Στην έντυπη μορφή της, η οντολογία περιλαμβάνει ορισμούς οντοτήτων και ιδιοτήτων όπως και παραδείγματα περιστάσεων και χρήσεων κατά τη μορφή του προτύπου ISO 21127 CIDOC CRM, της κυρίαρχης οντολογίας για την τεκμηρίωση στον τομέα του πολιτισμού.

Στην αναγνώσιμη από μηχανή μορφή της, η οντολογία ορίζεται σε RDFS (RDFSchema), προκειμένου να υποστηριχθεί η χρήση της σε ένα ευρύ φάσμα εφαρμογών πρόσβασης σε αποθετήρια και βάσεις γνώσης που περιλαμβάνουν πληροφορίες σχετικά με τις μεθόδους και το πλαίσιο χρήσης τους. Επιπλέον, τα ταξινομικά τμήματα της οντολογίας ακολουθούν το SKOS (Simple KnowledgeOrganization System).

Η συμμόρφωση προς τα πρότυπα που αναφέρθηκαν ανταποκρίνεται στην ανάγκη για συντακτική και σημασιολογική διαλειτουργικότητα μεταξύ μελλοντικών αποθετηρίων και εφαρμογών που θα χρησιμοποιούν αυτήν την οντολογία μεθόδων και άλλα συστήματα  συμβατά με το CIDOC CRM – και το SKOS – στις Τέχνες και τις Ανθρωπιστικές Επιστήμες αλλά και στις βιβλιοθήκες, τα μουσεία και τα αρχεία.

Η διαδικτυακή υπηρεσία υλοποιήθηκε και φιλοξενείται από τη Μονάδα Ψηφιακής Επιμέλειας, βλ.http://nedimah.dcu.gr. Η διαδικτυακή υπηρεσία δίνει τη δυνατότητα πλοήγησης μεταξύ των εννοιών σε συνδυασμό με κειμενικούς ορισμούς, επιλεκτική πρόσβαση στα στοιχεία της οντολογίας, παραδείγματα, μελέτες χρήσης και παρουσιάσεις σε πίνακες των αντιστοιχίσεων από τις ταξινομίες του DH Commons, του Oxford ICT και τουTaDiRAH προς το NeMO. Το NeMO επιτρέπει τον συνδυασμό στοιχείων τεκμηρίωσης των ερευνητικών πρακτικών από διαφορετικές οπτικές και τη χρήση διαφορετικών λεξιλογίων, ενώ μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως ενδιάμεσο σχήμα για την ενσωμάτωση της πληροφορίας. Επιπλέον παρέχονται περιορισμένες λειτουργίες επιμέλειας σε πιστοποιημένους χρήστες για την επεξεργασία και την συντήρηση του NeMO.

Η ανάπτυξη του NeMO ωφελήθηκε σημαντικά από τις συζητήσεις που έλαβαν χώρα σε σχετικές ημερίδες και συναντήσεις και τη γενναιόδωρη διανοητική συμβολή των συμμετεχόντων. Όσοι ενδιαφέρονται για το εγχείρημα είναι ευπρόσδεκτοι να συμμετάσχουν αλλά και να συμβάλουν με σχόλια μέσα από τον ιστότοπο τουNeMO.

Η συντήρηση και η περεταίρω ανάπτυξη του NeMO θα πραγματοποιγηθεί από την Μονάδα Ψηφιακής Επιμέλειας μέσα στο πλαίσιο του DARIAH-GR και θα αποτελέσει συμβολή στο DARIAH-EU.

Αρχική τοποθεσία: http://nedimah.dcu.gr/